دانشمندان ناسا یک فسیل کهکشانی را کشف کردند!
به گزارش کمیاب آنلاین، دانشمندان ناسا با کشف یک نوع جدید از فعالیت پرتو ایکس ادعا کرده اند که به یک فسیل کهکشانی دست یافته اند.
به گزارش کمیاب آنلاین به نقل از ایسنا، پژوهشگران «مرکز پرواز فضایی گادرد» ناسا، نوعی از فعالیت پرتو ایکس را کشف کرده اند که تکامل کهکشان ها را آشکار می سازد.
به نقل از ساینمگ، پرتوهای ایکس، ابرهای غول پیکر گاز سرد را در کهکشان مارپیچی «ان جی سی ۴۹۴۵»(NGC ۴۹۴۵) نشان می دهند. به نظر می آید این گاز بعد از فوران سیاه چاله مرکزی کهکشان در حدود پنج میلیون سال پیش انتشار یافته است.
«کیمبرلی ویور»(Kimberly Weaver) اخترفیزیک دان مرکز پرواز فضایی گادرد و سرپرست این پژوهش اظهار داشت: بحث های مداومی در جامعه علمی پیرامون چگونگی تکامل کهکشان ها وجود دارد. ما سیاه چاله های کلان جرم را حدودا در مرکز همه کهکشان هایی که به اندازه راه شیری هستند، می یابیم و این پرسش ایجاد می شود که تاثیر سیاه چاله های کلان جرم در مقایسه با تاثیر ناشی از تشکیل ستاره چقدر است. مطالعه کردن کهکشان های نزدیک مانند ان جی سی ۴۹۴۵ که در یک دوره گذار می بینیم، به ما کمک می نماید تا مدلهای بهتری را از چگونگی ایجاد تغییرات کهکشانی توسط ستاره ها و سیاه چاله ها بسازیم.
ان جی سی ۴۹۴۵ یک کهکشان فعال در فاصله ۱۳ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی «قنطورس»(Centaurus) است. این پژوهش به لطف داده های جمع آوری شده توسط ماهواره «ایکس ام ام-نیوتون»(XMM-Newton) و با کمک «رصدخانه پرتو ایکس چاندرا»(Chandra X-ray Observatory) امکان پذیر شد.
یک کهکشان فعال، مرکزی دارد که به صورت غیر معمول روشن و متغیر است و بوسیله ی یک سیاه چاله کلان جرم تغذیه می شود که قرص کهکشانی اطراف گاز و غبار را از راه نیروهای گرانشی و اصطکاک گرم می کند. سیاه چاله به آرامی مواد اطراف خویش را مصرف می کند و نوسانات تصادفی را در نور ساطع شده از قرص کهکشانی پدید می آورد. سیاه چاله و قرص کهکشانی ان جی سی ۴۹۴۵ مانند بیشتر کهکشان های فعال، توسط ابر غبار متراکمی پوشیده شده است که بخشی از آن نور را می بندد.
هسته کهکشان های فعال می تواند فوران هایی از ذرات پرسرعت را به حرکت دربیاورد و بادهای قوی حاوی گاز و غبار را ایجاد نماید.
همچنین، ان جی سی ۴۹۴۵ یک کهکشان ستاره فشان است؛ به این مفهوم که ستاره ها را با سرعتی بسیار بالاتر از کهکشان ما تشکیل می دهد. دانشمندان تخمین می زنند که این کهکشان هر سال جرمی را معادل ۱۸ ستاره مانند خورشید ما تولید می کند. حدودا همه فرایند تشکیل ستاره در مرکز کهکشان متمرکز شده است. یک رویداد تشکیل ستاره بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون سال طول می کشد و تنها زمانی پایان می گیرد که مواد خام برای ساخت ستاره های جدید تمام شود.
ویور و گروهش با ماهواره ایکس ام ام-نیوتون، ان جی سی ۴۹۴۵ را بررسی کردند. آنها در داده های خود چیزی را دیدند که دانشمندان آنرا خط «K-alpha» می نامند. این خصوصیت زمانی اتفاق می افتد که نور پرانرژی پرتو ایکس ساطع شده از قرص سیاه چاله، با گاز سرد در جای دیگری برخورد می کند. دمای این گاز حدود منفی ۲۰۰ درجه سلسیوس است. خط K-alpha در کهکشان های فعال رایج است اما تا پیش از این مشاهدات، دانشمندان فکر می کردند که در مقیاس های بسیار نزدیک به سیاه چاله رخ می دهد.
«جنا کان»(Jenna Cann) از پژوهشگران این پروژه اظهار داشت: رصدخانه پرتو ایکس چاندرا، خط K-alpha را در کهکشان های دیگر ترسیم کرده است. در این مورد، چاندرا به ما کمک کرد تا منابع پرتو ایکس درخشان را در ابر مطالعه نماییم و منشاهای بالقوه دیگر به جز سیاه چاله را کنار بگذاریم اما خط ان جی سی ۴۹۴۵ آن قدر از مرکز آن امتداد دارد که ما به میدان دید وسیع ماهواره ایکس ام ام-نیوتون نیاز داشتیم تا همه آنرا ببینیم.
از آنجائیکه ان جی سی ۴۹۴۵ از دید ما حدودا به لبه کج شده است، ماهواره ایکس ام ام-نیوتون توانست وسعت خط K-alpha را در امتداد و بالای صفحه کهکشان ترسیم کند و آنرا به ترتیب تا فاصله ۳۲ هزار و ۱۶ هزار سال نوری به تصویر بکشد. این فاصله دورتر از خطوط مشاهده شده پیشین است.
گروه پژوهشی معتقدند که گاز سرد برجسته شده توسط این خط، یادگاری از یک فوران ذره ای است که حدود پنج میلیون سال قبل از سیاه چاله مرکزی کهکشان فوران کرد. این فوران احیانا به جای تمایل به فضا، به سمت کهکشان متمایل شده است و باد فوق العاده ای را به حرکت در می آورد که همچنان گاز سرد را در کهکشان می راند. حتی این فوران امکان دارد به تشکیل شدن ستاره های کنونی ختم شده باشد.
ویور و همکارانش به رصد ان جی سی ۴۹۴۵ ادامه خواهند داد تا ببینند آیا می توانند راه های دیگری را کشف کنند که سیاه چاله از راه آنها بر تکامل کهکشان تاثیر می گذارد. همان پرتو ایکس ساطع شده از قرص کهکشانی که هم اکنون گاز سرد را برجسته کرده، امکان دارد از بین بردن آنرا آغاز کند. از آنجائیکه ستاره ها به آن گاز برای تشکیل شدن نیاز دارند، دانشمندان امکان دارد بفهمند که چگونه فعالیت در اطراف سیاه چاله یک کهکشان می تواند حالت ستاره زایی آنرا غیر فعال کند.
«ادموند هاجز کلاک»(Edmund Hodges-Kluck) اخترفیزیک دان مرکز پرواز فضایی گادرد و از پژوهشگران این پروژه اظهار داشت: شواهدی وجود دارند که نشان می دهند سیاه چاله ها در بعضی کهکشان ها، نقش مهمی را در تعیین تاریخ تشکیل شدن ستاره و سرنوشت آنها دارند. ما خیلی از کهکشان های مشابه ان جی سی ۴۹۴۵ را مطالعه می نماییم چونکه باآنکه فیزیک حدودا در همه سیاه چاله ها یکسان است اما تاثیر آنها بر کهکشان ها بسیار متفاوت است. ماهواره ایکس ام ام-نیوتون به ما کمک کرد تا یک فسیل کهکشانی را کشف نماییم که نمی دانستیم باید به دنبال آن باشیم. این احیانا نخستین مورد از یک گروه بزرگ فسیل های کهکشانی است.
ویور نتایج پژوهش را به نمایندگی از گروه خود در دویست و چهل و سومین نشست «انجمن نجوم آمریکا» در نیواورلئان ارائه نمود. مقاله این پژوهش حالا برای انتشار در «The Astrophysical Journal» در دست بررسی می باشد.
منبع: kamyabonline.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(2)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب