چالش جدید محققان برای پرداخت هزینه انتشار مقالات علمی
به گزارش کمیاب آنلاین، رئیس پایگاه تأمین منابع علمی از چالش جدید پرداخت هزینه انتشار مقالات اطلاع داد وگفت: اگر در بودجه ردیف متمرکزی برای منابع مالی مورد نیاز پیشبینی نشود با کاهش جایگاه ایران مواجه می شویم.
به گزارش کمیاب آنلاین به نقل از مهر، هدف از دسترسی آزاد، فراهم آوردن امکان دسترسی بدون مانع به دانش علمی و پژوهشی است تا تمام افراد متقاضی، شامل دانشمندان، محققان و عموم مردم، بتوانند به آخرین یافته های تحقیقاتی دسترسی پیدا کنند.
مقالات دسترسی آزاد (Open Access) به مقالاتی گفته می شود که بدون هیچ محدودیتی در دسترس مخاطبان قرار می گیرد و همه می توانند به متن کامل مقاله دسترسی داشته باشند. این رویکرد، با هدف افزایش قابلیت دیده شدن و تاثیر پژوهش ها، شفاف سازی علمی و تسریع در پیشرفت دانش انسانی بوجود آمده است.
در مدل دسترسی آزاد، هزینه های انتشار معمولا توسط نویسنده، سازمان متبوع او یا از راه کمک های مالی تأمین می شود. این مدل برخلاف مجلات سنتی است که مقالات به شکل مجانی منتشر می شوند ولی دسترسی به متن آنها از راه فروش حق اشتراک برای مخاطبان فراهم می شود.
با توجه به گسترش مدل «دسترسی آزاد» انتشار مقالات توسط ناشران منوط به پرداخت هزینه انتشار توسط نویسندگان است که با عنایت به مسائلی همچون تحریم و بالارفتن قیمت دلار، تأمین هزینه انتشار برای محققان ایرانی دشوار خواهد بود.
دکتر محمد حسن زاده در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد جنبش «دسترسی آزاد» و تاثیر آن بر روند مشارکت ایران در انتشارات علمی دنیا اظهار داشت: به دنبال جنبش دسترسی آزاد در دنیا، همه ناشران تجاری به مرور و البته به شکل عاجل موظف می شوند که محتوای خویش را به شکل دسترسی آزاد در اختیار مخاطبان قرار دهند. آنها برای اینکه منابع مالی خویش را تأمین کنند، مجبور هستند سازوکار انتشار خویش را تغییر دهند و به ناچار وجهی را به شکل حق الانتشار از نویسندگان دریافت نمایند این مبالغ از ۵۰۰ دلار و یورو تا ۳۵۰۰ بلکه ۴۰۰۰ یورو با عنایت به رتبه نشریه متفاوت می باشد.
وی با بیان اینکه در آینده محققان ما در تأمین این وجه با مشکل مواجه خواهند شد، اظهار داشت: ضروری است که در فرآیندهای پژوهشی سازوکاری برای تأمین این مبالغ درنظر گرفت تا محققان در چارچوب های مختلف مثل قالب اعتبار پژوهشی یا کمک های دولت و صنعت بتوانند این حق الانتشار را تأمین کنند.
روند نزولی جایگاه علمی ایران شدت خواهد گرفت
رئیس پایگاه تأمین منابع علمی کشور با بیان اینکه تأمین حق الانتشار مقالات تاثیر زیادی در حفظ جایگاه ایران از منظر مشارکت در انتشارات معتبر بین المللی خواهد داشت، افزود: اگر در سال ۱۴۰۴ و سالهای بعد در بودجه ردیف متمرکزی برای منابع مالی مورد نیاز پیشبینی نکنیم، گرفتار مشکل خواهیم شد و روند نزولی شدیدی بر جایگاه ایران در سطح جهانی حاکم خواهد شد.
وی تصریح کرد: در صورت تأمین این منابع مالی رشد علمی همچنان پایدار خواهد بود ولی اگر در بودجه این مبالغ پیشبینی نشود، در کنار عدم اشتراک پایگاه اطلاعاتی که باعث کندی رشد جایگاه علمی ایران شده بود، عامل حق الانتشار هم به آن اضافه خواهد شد. چونکه با عنایت به فاصله بین کشورهایی که در رتبه های بالا و پایین کشورمان، جابجایی رتبه ها به سرعت اتفاق می افتد.
حسن زاده تصریح کرد: از مسؤلان در سازمان برنامه و بودجه، و کمیسیون های مربوطه مجلس شورای اسلامی به شکل ویژه کمیسیون آموزش و تحقیقات، و کمیسیون تلفیق درخواست داریم که در هرگونه تصمیم گیری برای تأمین مالی این دو عامل پرداخت حق اشتراک پایگاه هایی اطلاعاتی و حق الانتشار محققان در مجلات معتبر بین المللی را درنظر بگیرند تا نظام علم و فناوری کشور که تابحال با همت محققان جایگاه مناسبی در دنیا پیدا کرده، همچنان بتواند این جایگاه را حفظ کند و ارتقا بخشد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب